του Δ.Καζάκη
γ.γ του ΕΠΑΜ
Το ΔΝΤ έδωσε στη δημοσιότητα την Πέμπτη την έκθεσή του για την βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους. Ο κ. Τσίπρας βγήκε δημόσια και την υιοθέτησε χωρίς δεύτερη σκέψη. Να τι είπε χθες σε μήνυμά του προς τον ελληνικό λαό:
"Χθες είχαμε ένα γεγονός βαρύνουσας πολιτικής σημασίας. Είδε το φως της δημοσιότητας η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την ελληνική οικονομία. Έκθεση που αποτελεί μια μεγάλη δικαίωση για την ελληνική κυβέρνηση, καθώς επιβεβαιώνει το αυτονόητο, ότι δηλαδή το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. Ο μόνος τρόπος, λένε οι ίδιοι, για να καταστεί βιώσιμο το χρέος και να ανοίξει ο δρόμος στην ανάκαμψη, είναι να κουρευτεί κατά 30% και να δοθεί 20ετής περίοδος χάριτος. Μόνο που αυτή η θέση δεν παρουσιάστηκε ποτέ απο τη πλευρά των δανειστών στην ελληνική κυβέρνηση στους πέντε μήνες της διαπραγμάτευσης, πέντε μήνες τώρα που διαπραγματευόμαστε. Έλειπε από την τελική πρόταση των θεσμών που την Κυριακή καλείται να εγκρίνει ή να απορρίψει ο ελληνικός λαός. Η έκθεση του ΔΝΤ δικαιώνει την επιλογή μας να μην αποδεχτούμε μία συμφωνία που παρακάμπτει αυτό το μείζον ζήτημα του χρέους. Με δυο λόγια, ο βασικός εμπνευστής του Μνημονίου έρχεται τώρα και επιβεβαιώνει την ορθότητα της εκτίμησής μας, ότι η πρόταση που μας δίνεται δεν οδηγεί σε βιώσιμη έξοδο απο την κρίση."
Λέει την αλήθεια ο κ. Τσίπρας;
Ως συνήθως, όχι. Δείτε τι λέει η ίδια η έκθεση του ΔΝΤ:
"Κατά την τελευταία αναθεώρηση τον Μάιο του 2014, το δημόσιο χρέος στην Ελλάδα εκτιμήθηκε έπαιρνε μια πορεία προς την βιωσιμότητα, αν και παρέμεινε εξαιρετικά ευάλωτη. Μέχρι τα τέλη του καλοκαιριού του 2014, με τα επιτόκια να έχουν μειωθεί περαιτέρω, φάνηκε ότι δεν θα χρειαζόταν καμία περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους στο πλαίσιο της συμφωνίας του Νοεμβρίου 2012, αν το πρόγραμμα είχε τεθεί σε εφαρμογή, όπως είχε συμφωνηθεί. Αλλά σημαντικές αλλαγές στις πολιτικές έκτοτε-αν μη τι άλλο, τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων και μια αδύναμη προσπάθεια μεταρρύθμισης που θα επιβαρύνουν την ανάπτυξη και την ιδιωτικοποίηση-οδηγούν σε σημαντικές νέες ανάγκες χρηματοδότησης. Ερχόμενοι στην κορυφή του πολύ υψηλού υφιστάμενου χρέους, αυτές οι νέες χρηματοδοτικές ανάγκες καθιστούν η δυναμική του χρέους μη βιώσιμη. Το συμπέρασμα αυτό ισχύει αν κάποιος εξετάσει το απόθεμα του χρέους στο πλαίσιο του Νοέμβριου 2012 ή αλλάζει την εστίαση στην εξυπηρέτηση του χρέους ή τις ακαθάριστες δανειακές ανάγκες. Για να διασφαλιστεί ότι το χρέος είναι βιώσιμο με υψηλή πιθανότητα, οι ελληνικές πολιτικές θα πρέπει και πάλι να ευθυγραμμιστούν, αλλά επίσης, κατ' ελάχιστον, οι λήξεις των υφιστάμενων ευρωπαϊκών δανείων θα πρέπει να επεκταθούν σημαντικά, ενώ νέα ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών κατά τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να παρέχεται με παρόμοιους ευνοϊκούς όρους. Αλλά αν το πακέτο των μεταρρυθμίσεων υπό εξέταση εξασθενήσει περαιτέρω, ιδίως μέσω μιας περαιτέρω μείωσης στους στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων και ακόμη πιο αδύναμες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις- θα καταστεί αναγκαίο το κούρεμα του χρέους."
Ακόμη μια ομολογία αποτυχίας
Το ΔΝΤ ομολογεί, κατά πρώτο, ότι για μια ακόμη φορά οι εκτιμήσεις του για τη βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους έπεσαν έξω. Γιατί; Διότι η συνταγή του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων δανειστών να συνδυάσουν πρωτογενή πλεονάσματα και έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις για να πληρωθεί μέρος του χρέους και ταυτόχρονα να υπάρξει οικονομική άνοδος στη βάση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, δεν λειτούργησε.
Ως συνήθως το ΔΝΤ, όπως και οι Ευρωπαίοι δανειστές, την αποτυχία αυτή την χρεώνουν όχι στη συνταγή τους, αλλά στο γεγονός ότι δεν τηρήθηκε πιστά το πρόγραμμα που συνταγογράφησαν για την ελληνική οικονομία. Δεν μπόρεσαν να επιτευχθούν οι στόχοι πρωτογενούς πλεονάσματος, τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις χαμηλά και η οικονομική άνοδος αναιμική ως ανύπαρκτη.
Δεν φταίει το πρόγραμμα, αλλά η Ελλάδα.
Γιατί δεν μπόρεσε να εφαρμοστεί το πρόγραμμα; Το ΔΝΤ, όπως και οι Ευρωπαίοι δανειστές, ούτε που τους παιρνά από το μυαλό, ότι οι στόχοι του προγράμματος είναι ανέφικτοι. Όχι, σου λένε, δεν είναι αυτό. Φταίει το ότι από το καλοκαίρι του 2014 η Ελλάδα δεν παρέμεινε πιστή στην εφαρμογή του. Και κυρίως στην επιβολή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Τι εννοεί το ΔΝΤ και οι Ευρωπαίοι δανειστές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις; Διάλυση του κοινωνικού κράτους, απελευθέρωση των εργασιακών σχέσεων και επαγγελμάτων, άνοιγμα των αγορών προς κάθε κατεύθυνση. Αυτές, ισχυρίζονται, ότι θα φέρουν οικονομική άνοδο, δηλαδή ανάπτυξη. Κι έτσι σε συνδυασμό με τα πρωτογενή πλεονάσματα και τα έσοδα από τις γενικευμένες ιδιωτικοποιήσεις θα γίνει το χρέος βιώσιμο. Δηλαδή θα μπορεί να εξυπηρετείται, ανεξάρτητα από το πόσοι Έλληνες θα έχουν βιώσιμη δουλειά, βιώσιμο μισθό, βιώσιμο εισόδημα, βιώσιμη σύνταξη, βιώσιμο παρόν και μέλλον.
Ο καλβινισμός ως οικονομικό δόγμα
Πρόκειται ουσιαστικά για μια θεολογική αντίληψη, που δεν επαληθεύεται από την αληθινή οικονομία. Όσο κυνηγάς σε συνθήκες ύφεσης πρωτογενή πλεονάσματα και προχωράς σε μαζικές ιδιωτικοποιήσεις, τόσο επιδεινώνεται η κατάσταση της οικονομίας, τόσο βαθαίνει η ύφεση. Ο λόγος είναι απλός. Στην ουσία επιδιώκεις να αφαιρέσεις όλο και περισσότερο εισόδημα από την οικονομία και τους συντελεστές της, για να πληρώσεις το χρέος.
Την ίδια ώρα που χρειάζεται επειγόντως αύξηση του πραγματικού εισοδήματος ώστε να αρχίσει να ανακάμπτει η οικονομία. Χωρίς δραματική αύξηση του πραγματικού εισοδήματος, η οικονομία και πρωτίστως η κοινωνία δεν πρόκειται να ανακάμψει ποτέ. Ακόμη ένα θέσφατο που επιβεβαιώνεται από την οικονομική εμπειρία δύο αιώνων παγκόσμια.
Περίσσοτερος βούρδουλας
Και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις; Άλλο ένα θεολογικό δόγμα του οικονομικού καλβινισμού που υπηρετούν το ΔΝΤ και οι Ευρωπαίοι δανειστές. Το άνοιγμα των αγορών και το τσάκισμα των εργασιακών σχέσεων έρχεται να επιδεινώσει την εισοδηματική κατάσταση της μεγάλης πλειοψηφίας και να δώσει ακόμη πιο κυρίαρχη θέση στην οικονομία σε ιδιωτικά καρτέλ, τραστ και μονοπώλια.
Επομένως, που καταλήγει το ΔΝΤ; Σ΄αυτό που ζητάνε και οι δανειστές εξ Ευρώπης. Σε ακόμη πιο αυστηρή εφαρμογή του προγράμματος διάσωσης. Ζητούν από τις εγχώριες κυβερνήσεις να μην χαριστούν στους εργαζόμενους, ούτε στους συνταξιούχους, όπως έκαναν μέχρι τώρα και απέτυχε, δήθεν, να γίνει βιώσιμο το χρέος. Περισσότερο βούρδουλα ζητούν.
Τι βρήκε ο Τσίπρας να τον δικαιώνει;
Αυτή είναι η δικαίωση του κ. Τσίπρα; Και γιατί το 30% κούρεμα με περίοδο χάριτος 20 ετών αποτελεί λύση; Είναι ποτέ δυνατόν να πληρώνεις το χρέος με νέα δανεικά και να γλυτώσεις από την χρεοκοπία και την ύφεση; Πότε το χρέος υπήρξε απάντηση στο χρέος;
Το ΔΝΤ λέει ότι μπορεί να κάνει βιώσιμο το χρέος, εάν και εφόσον ενταθεί η πιστή εφαρμογή του προγράμματος που προβλέπει ξερίζωμα κάθε κοινωνικού δικαιώματος στο όνομα του πρωτογενούς πλεονάσματος και της ακόμη πιο γενικευμένης ιδιωτικοποίησης. Σ' αυτό ελπίζει κι ο Τσίπρας;
Τότε γιατί το 52% κούρεμα και η δεκαετής περίοδος χάριτος το 2012 μας έφερε χειρότερα αποτελέσματα και βούλιαξε ακόμη περισσότερο τη χώρα στην ύφεση και το χρέος; Αν το όνειρο του κ. Τσίπρα είναι να φορτώσει άλλα 50 δις ευρώ νέο χρέος, όπως εκτιμά το ΔΝΤ, με την προοπτική να γίνει στο μέλλον ένα αδιευκρίνιστο κούρεμα 30% με εικοσεατή περιοδο χάριτος, αφού λιανίσει με τα προγράμματα προσαρμογής ότι έχει απομείνει στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, τότε η κυβέρνησή του είναι άκρως επικίνδυνη.
Βλέπετε ο κ. Τσίπρας δεν έχει καν την αίσθηση της μετακύλισης ενός εντελώς παράνομου, αθέμιτου και απεχθούς χρέους στις μελλοντικές γενιές. Ώστε τα δισέγγονά μας να χρωστάνε περίσσοτερα απ' ότι εμείς σήμερα. Η αναλγησία ως κυρίαρχη έκφραση της πολιτικής. Αν όλα αυτά δεν συνιστούν δουλοπαροικία χρέους ενός ολόκληρου λαού εσαεί, τότε τι είναι;
Το ΔΝΤ έδωσε στη δημοσιότητα την Πέμπτη την έκθεσή του για την βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους. Ο κ. Τσίπρας βγήκε δημόσια και την υιοθέτησε χωρίς δεύτερη σκέψη. Να τι είπε χθες σε μήνυμά του προς τον ελληνικό λαό:
"Χθες είχαμε ένα γεγονός βαρύνουσας πολιτικής σημασίας. Είδε το φως της δημοσιότητας η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την ελληνική οικονομία. Έκθεση που αποτελεί μια μεγάλη δικαίωση για την ελληνική κυβέρνηση, καθώς επιβεβαιώνει το αυτονόητο, ότι δηλαδή το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. Ο μόνος τρόπος, λένε οι ίδιοι, για να καταστεί βιώσιμο το χρέος και να ανοίξει ο δρόμος στην ανάκαμψη, είναι να κουρευτεί κατά 30% και να δοθεί 20ετής περίοδος χάριτος. Μόνο που αυτή η θέση δεν παρουσιάστηκε ποτέ απο τη πλευρά των δανειστών στην ελληνική κυβέρνηση στους πέντε μήνες της διαπραγμάτευσης, πέντε μήνες τώρα που διαπραγματευόμαστε. Έλειπε από την τελική πρόταση των θεσμών που την Κυριακή καλείται να εγκρίνει ή να απορρίψει ο ελληνικός λαός. Η έκθεση του ΔΝΤ δικαιώνει την επιλογή μας να μην αποδεχτούμε μία συμφωνία που παρακάμπτει αυτό το μείζον ζήτημα του χρέους. Με δυο λόγια, ο βασικός εμπνευστής του Μνημονίου έρχεται τώρα και επιβεβαιώνει την ορθότητα της εκτίμησής μας, ότι η πρόταση που μας δίνεται δεν οδηγεί σε βιώσιμη έξοδο απο την κρίση."
Λέει την αλήθεια ο κ. Τσίπρας;
Ως συνήθως, όχι. Δείτε τι λέει η ίδια η έκθεση του ΔΝΤ:
"Κατά την τελευταία αναθεώρηση τον Μάιο του 2014, το δημόσιο χρέος στην Ελλάδα εκτιμήθηκε έπαιρνε μια πορεία προς την βιωσιμότητα, αν και παρέμεινε εξαιρετικά ευάλωτη. Μέχρι τα τέλη του καλοκαιριού του 2014, με τα επιτόκια να έχουν μειωθεί περαιτέρω, φάνηκε ότι δεν θα χρειαζόταν καμία περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους στο πλαίσιο της συμφωνίας του Νοεμβρίου 2012, αν το πρόγραμμα είχε τεθεί σε εφαρμογή, όπως είχε συμφωνηθεί. Αλλά σημαντικές αλλαγές στις πολιτικές έκτοτε-αν μη τι άλλο, τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων και μια αδύναμη προσπάθεια μεταρρύθμισης που θα επιβαρύνουν την ανάπτυξη και την ιδιωτικοποίηση-οδηγούν σε σημαντικές νέες ανάγκες χρηματοδότησης. Ερχόμενοι στην κορυφή του πολύ υψηλού υφιστάμενου χρέους, αυτές οι νέες χρηματοδοτικές ανάγκες καθιστούν η δυναμική του χρέους μη βιώσιμη. Το συμπέρασμα αυτό ισχύει αν κάποιος εξετάσει το απόθεμα του χρέους στο πλαίσιο του Νοέμβριου 2012 ή αλλάζει την εστίαση στην εξυπηρέτηση του χρέους ή τις ακαθάριστες δανειακές ανάγκες. Για να διασφαλιστεί ότι το χρέος είναι βιώσιμο με υψηλή πιθανότητα, οι ελληνικές πολιτικές θα πρέπει και πάλι να ευθυγραμμιστούν, αλλά επίσης, κατ' ελάχιστον, οι λήξεις των υφιστάμενων ευρωπαϊκών δανείων θα πρέπει να επεκταθούν σημαντικά, ενώ νέα ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών κατά τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να παρέχεται με παρόμοιους ευνοϊκούς όρους. Αλλά αν το πακέτο των μεταρρυθμίσεων υπό εξέταση εξασθενήσει περαιτέρω, ιδίως μέσω μιας περαιτέρω μείωσης στους στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων και ακόμη πιο αδύναμες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις- θα καταστεί αναγκαίο το κούρεμα του χρέους."
Ακόμη μια ομολογία αποτυχίας
Το ΔΝΤ ομολογεί, κατά πρώτο, ότι για μια ακόμη φορά οι εκτιμήσεις του για τη βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους έπεσαν έξω. Γιατί; Διότι η συνταγή του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων δανειστών να συνδυάσουν πρωτογενή πλεονάσματα και έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις για να πληρωθεί μέρος του χρέους και ταυτόχρονα να υπάρξει οικονομική άνοδος στη βάση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, δεν λειτούργησε.
Ως συνήθως το ΔΝΤ, όπως και οι Ευρωπαίοι δανειστές, την αποτυχία αυτή την χρεώνουν όχι στη συνταγή τους, αλλά στο γεγονός ότι δεν τηρήθηκε πιστά το πρόγραμμα που συνταγογράφησαν για την ελληνική οικονομία. Δεν μπόρεσαν να επιτευχθούν οι στόχοι πρωτογενούς πλεονάσματος, τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις χαμηλά και η οικονομική άνοδος αναιμική ως ανύπαρκτη.
Δεν φταίει το πρόγραμμα, αλλά η Ελλάδα.
Γιατί δεν μπόρεσε να εφαρμοστεί το πρόγραμμα; Το ΔΝΤ, όπως και οι Ευρωπαίοι δανειστές, ούτε που τους παιρνά από το μυαλό, ότι οι στόχοι του προγράμματος είναι ανέφικτοι. Όχι, σου λένε, δεν είναι αυτό. Φταίει το ότι από το καλοκαίρι του 2014 η Ελλάδα δεν παρέμεινε πιστή στην εφαρμογή του. Και κυρίως στην επιβολή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Τι εννοεί το ΔΝΤ και οι Ευρωπαίοι δανειστές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις; Διάλυση του κοινωνικού κράτους, απελευθέρωση των εργασιακών σχέσεων και επαγγελμάτων, άνοιγμα των αγορών προς κάθε κατεύθυνση. Αυτές, ισχυρίζονται, ότι θα φέρουν οικονομική άνοδο, δηλαδή ανάπτυξη. Κι έτσι σε συνδυασμό με τα πρωτογενή πλεονάσματα και τα έσοδα από τις γενικευμένες ιδιωτικοποιήσεις θα γίνει το χρέος βιώσιμο. Δηλαδή θα μπορεί να εξυπηρετείται, ανεξάρτητα από το πόσοι Έλληνες θα έχουν βιώσιμη δουλειά, βιώσιμο μισθό, βιώσιμο εισόδημα, βιώσιμη σύνταξη, βιώσιμο παρόν και μέλλον.
Ο καλβινισμός ως οικονομικό δόγμα
Πρόκειται ουσιαστικά για μια θεολογική αντίληψη, που δεν επαληθεύεται από την αληθινή οικονομία. Όσο κυνηγάς σε συνθήκες ύφεσης πρωτογενή πλεονάσματα και προχωράς σε μαζικές ιδιωτικοποιήσεις, τόσο επιδεινώνεται η κατάσταση της οικονομίας, τόσο βαθαίνει η ύφεση. Ο λόγος είναι απλός. Στην ουσία επιδιώκεις να αφαιρέσεις όλο και περισσότερο εισόδημα από την οικονομία και τους συντελεστές της, για να πληρώσεις το χρέος.
Την ίδια ώρα που χρειάζεται επειγόντως αύξηση του πραγματικού εισοδήματος ώστε να αρχίσει να ανακάμπτει η οικονομία. Χωρίς δραματική αύξηση του πραγματικού εισοδήματος, η οικονομία και πρωτίστως η κοινωνία δεν πρόκειται να ανακάμψει ποτέ. Ακόμη ένα θέσφατο που επιβεβαιώνεται από την οικονομική εμπειρία δύο αιώνων παγκόσμια.
Περίσσοτερος βούρδουλας
Και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις; Άλλο ένα θεολογικό δόγμα του οικονομικού καλβινισμού που υπηρετούν το ΔΝΤ και οι Ευρωπαίοι δανειστές. Το άνοιγμα των αγορών και το τσάκισμα των εργασιακών σχέσεων έρχεται να επιδεινώσει την εισοδηματική κατάσταση της μεγάλης πλειοψηφίας και να δώσει ακόμη πιο κυρίαρχη θέση στην οικονομία σε ιδιωτικά καρτέλ, τραστ και μονοπώλια.
Επομένως, που καταλήγει το ΔΝΤ; Σ΄αυτό που ζητάνε και οι δανειστές εξ Ευρώπης. Σε ακόμη πιο αυστηρή εφαρμογή του προγράμματος διάσωσης. Ζητούν από τις εγχώριες κυβερνήσεις να μην χαριστούν στους εργαζόμενους, ούτε στους συνταξιούχους, όπως έκαναν μέχρι τώρα και απέτυχε, δήθεν, να γίνει βιώσιμο το χρέος. Περισσότερο βούρδουλα ζητούν.
Τι βρήκε ο Τσίπρας να τον δικαιώνει;
Αυτή είναι η δικαίωση του κ. Τσίπρα; Και γιατί το 30% κούρεμα με περίοδο χάριτος 20 ετών αποτελεί λύση; Είναι ποτέ δυνατόν να πληρώνεις το χρέος με νέα δανεικά και να γλυτώσεις από την χρεοκοπία και την ύφεση; Πότε το χρέος υπήρξε απάντηση στο χρέος;
Το ΔΝΤ λέει ότι μπορεί να κάνει βιώσιμο το χρέος, εάν και εφόσον ενταθεί η πιστή εφαρμογή του προγράμματος που προβλέπει ξερίζωμα κάθε κοινωνικού δικαιώματος στο όνομα του πρωτογενούς πλεονάσματος και της ακόμη πιο γενικευμένης ιδιωτικοποίησης. Σ' αυτό ελπίζει κι ο Τσίπρας;
Τότε γιατί το 52% κούρεμα και η δεκαετής περίοδος χάριτος το 2012 μας έφερε χειρότερα αποτελέσματα και βούλιαξε ακόμη περισσότερο τη χώρα στην ύφεση και το χρέος; Αν το όνειρο του κ. Τσίπρα είναι να φορτώσει άλλα 50 δις ευρώ νέο χρέος, όπως εκτιμά το ΔΝΤ, με την προοπτική να γίνει στο μέλλον ένα αδιευκρίνιστο κούρεμα 30% με εικοσεατή περιοδο χάριτος, αφού λιανίσει με τα προγράμματα προσαρμογής ότι έχει απομείνει στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, τότε η κυβέρνησή του είναι άκρως επικίνδυνη.
Βλέπετε ο κ. Τσίπρας δεν έχει καν την αίσθηση της μετακύλισης ενός εντελώς παράνομου, αθέμιτου και απεχθούς χρέους στις μελλοντικές γενιές. Ώστε τα δισέγγονά μας να χρωστάνε περίσσοτερα απ' ότι εμείς σήμερα. Η αναλγησία ως κυρίαρχη έκφραση της πολιτικής. Αν όλα αυτά δεν συνιστούν δουλοπαροικία χρέους ενός ολόκληρου λαού εσαεί, τότε τι είναι;