 |
| Αριστοτέλης |
Γιατί οι ελεύθεροι είναι πολλοί, ενώ οι πλούσιοι λίγοι.
Καλύτερα θα έπρεπε να ειπωθεί ότι υπάρχει δημοκρατία, όπου κυριαρχούν οι ελεύθεροι΄ και ολιγαρχία, όπου κυριαρχούν οι πλούσιοι. Συμβαίνει όμως εκείνοι μεν να είναι πολλοί κι ετούτοι λίγοι.
Γιατί οι ελεύθεροι είναι πολλοί, ενώ οι πλούσιοι λίγοι. Αν πάλι μοιράζονταν τ' αξιώματα ανάλογα με το ανάστημα, όπως λέγουν μερικοί πως συμβαίνει στην Αιθιοπία, είτε ανάλογα με την ομορφιά, τότε το πολίτευμα θα ήταν ολιγαρχικό, μιας κι οι ωραίοι και ψηλοί είναι λίγοι.
Ωστόσο τούτα και μόνο τα γνωρίσματα δεν φτάνουν για να ορίσουν ικανοποιητικά τα εν λόγω πολιτεύματα. Επειδή όμως τόσο η δημοκρατία όσο κι η ολιγαρχία αποτελούνται από περισσότερα στοιχεία, πρέπει να έχουμε κατά νού ακόμη πως ούτε δημοκρατία υφίσταται εκεί, όπου λίγοι ελεύθεροι κυριαρχούν σε περισσότερους ανελεύθερους, όπως στην Απολλωνία [19] του Ιονίου πελάγους και στη Θήρα [20] (γιατί σε κάθε πόλη από ετούτες τα αξιώματα κατείχαν οι ευγενείς οι οποίοι και πρώτοι κατέκτησαν τις αποικίες, που ενώ ήσαν λίγοι εξουσίαζαν πολλούς).
Ούτε όμως είναι ολιγαρχία, αν οι πλούσιοι κυριαρχούν λόγω του μεγάλου αριθμού τους, όπως παλιότερα στην κολοφώνα [21] (γιατί εκεί είχαν αποκτήσει μεγάλες περιουσίες οι περισσότεροι πριν από τον πόλεμο με τους Λυδούς). Πραγματική δημοκρατία είναι όταν κατέχουν την εξουσία οι ελεύθεροι και φτωχοί, που είναι περισσότεροι. Αντίθετα, ολιγαρχία όταν κυριαρχούν οι πλούσιοι και ευγενείς που είναι λιγότεροι.
σελίδες 324-325
ΣΧΟΛΙΑ
[19] Όνομα πολλών αρχαίων ελληνικών πόλεων. Εδώ αναφέρεται η Ιλλυρική, που βρισκόταν ανάμεσα στα ποτάμια Αώο και Άψο και απείχε δυο περίπου ώρες από το επίνειό της, την Αυλώνα.
[20] Το μικρό ηφαιστειογενές νησί των Κυκλάδων. Αρχικά ονομαζόταν Καλλίστη και στη συνέχεια πήρε το όνομα Θήρα, από τον βασιλιά Θήρα της Σπάρτης. Η θήρα ήταν η μητρόπολη της σπουδαίας πόλης Κυρήνης στην Β. Αφρική.
[21] Η αναφορά εδώ φαίνεται να γίνεται, όχι μόνο για τη δημοκρατία και την ολιγαρχία, αλλά και για τους έξι τύπους πολιτευμάτων, που αναφέρθηκαν στο βιβλίο Γ, κι ούτε μόνο στα έξι είδη αλλά και στις υποκατηγορίες που χωρίζονται.
σελίδες 324-325
ΣΧΟΛΙΑ
[19] Όνομα πολλών αρχαίων ελληνικών πόλεων. Εδώ αναφέρεται η Ιλλυρική, που βρισκόταν ανάμεσα στα ποτάμια Αώο και Άψο και απείχε δυο περίπου ώρες από το επίνειό της, την Αυλώνα.
[20] Το μικρό ηφαιστειογενές νησί των Κυκλάδων. Αρχικά ονομαζόταν Καλλίστη και στη συνέχεια πήρε το όνομα Θήρα, από τον βασιλιά Θήρα της Σπάρτης. Η θήρα ήταν η μητρόπολη της σπουδαίας πόλης Κυρήνης στην Β. Αφρική.
[21] Η αναφορά εδώ φαίνεται να γίνεται, όχι μόνο για τη δημοκρατία και την ολιγαρχία, αλλά και για τους έξι τύπους πολιτευμάτων, που αναφέρθηκαν στο βιβλίο Γ, κι ούτε μόνο στα έξι είδη αλλά και στις υποκατηγορίες που χωρίζονται.