Zgbigniew Brzezinski
Η ΜΕΓΑΛΗ ΣΚΑΚΙΕΡΑ
Εκδόσεις Λιβάνης
σελίδα 110
Η σκληρή αλήθεια είναι ότι η Δυτική Ευρώπη -και σε αυξανόμενο βαθμό επίσης η Κεντρική Ευρώπη- παραμένει σε μεγάλο βαθμό αμερικάνικο προτεκτοράτο, με τα συμμαχικά κράτη να θυμίζουν τους παλιούς υποτελείς και φόρου υποτελείς. Αυτή δεν είναι υγιής κατάσταση, ούτε για την Αμερική ούτε για τα Ευρωπαϊκά έθνη.
σελίδα 76
Σήμερα, το γεωπολιτικό ζήτημα δεν είναι πια ποιο γεωγραφικό τμήμα της Ευρασίας είναι το σημείο εκκίνησης για την κυριαρχία στην Ήπειρο, ούτε αν η χερσαία δύναμη είναι σημαντικότερη από την θαλάσσια. Η γεωπολιτική μετατοπίστηκε από την περιφερειακή στην παγκόσμια διάσταση, ενώ η υπεροχή σε ολόκληρη την ευρασιατική ήπειρο χρησιμεύει ως κεντρική βάση για την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, μια μη ευρασιατική δύναμη, απολαμβάνουν τώρα τη διεθνή πρωτοκαθεδρία και η δύναμη τους εκδιπλώνεται άμεσα σε τρεις περιφέρειες της ευρασιατικής ηπείρου, από τις οποίες ασκούν ισχυρή επιρροή πάνω στα κράτη που καταλαμβάνουν την ευρασιατική ενδοχώρα. Όμως, στο πιο σημαντικό πεδίο του παιχνιδιού που παίζεται στην υδρόγειο -στην Ευρασία- μπορεί να αναδειχτεί κάποια στιγμή ο δυνητικός αντίπαλος της Αμερικής. Έτσι, η επικέντρωση στους κύριους παίκτες και η σωστή εκτίμηση του πεδίου του παιχνιδιού πρέπει να είναι το σημείο εκκίνησης για τη διαμόρφωση της αμερικάνικης γεωστρατηγικής για τη μακροπρόθεσμη διαχείριση των ευρασιατικών γεωπολιτικών συμφερόντων της Αμερικής.
σελίδα 55-56
Η πολιτισμική κυριαρχία υπήρξε υποτιμημένη πλευρά της παγκόσμιας ισχύος της Αμερικής. Ότι και αν σκέφτεται κανείς για τις αισθητικές αξίες της, η μαζική κουλτούρα της Αμερικής ελκύει σαν μαγνήτης, ιδιαίτερα την παγκόσμια νεολαία. Η ελκτική δύναμη της μπορεί να προέρχεται από την ηδονιστική ποιότητα του τρόπου ζωής που προβάλλει, αλλά και η παγκόσμια έλξη την οποία ασκεί είναι αδιαμφισβήτητη. Τα αμερικάνικα τηλεοπτικά προγράμματα και οι αμερικάνικες ταινίες αντιστοιχούν στα τρία τέταρτα περίπου της παγκόσμιας αγοράς. Η αμερικάνικη λαϊκή μουσική είναι εξίσου κυρίαρχη, ενώ οι αμερικάνικες μανίες, συνήθειες διατροφής και ένδυσης ακόμη αποτελούν σε αυξανόμενο βαθμό αντικείμενο μίμησης σε παγκόσμια κλίμακα. Η γλώσσα του internet είναι η αγγλική και το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας φλυαρίας μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών προέρχεται επίσης από την Αμερική, επηρεάζοντας το περιεχόμενο των παγκόσμιων συνομιλιών. Τελευταία, η Αμερική έγινε η Μέκκα για εκείνους που αναζητούν την προωθημένη εκπαίδευση, ενώ περίπου μισό εκατομμύριο ξένοι φοιτητές συγκεντρώνονται στις Ηνωμένες Πολιτείες και πολλοί από τους ικανότερους δεν επιστρέφουν ποτέ στην πατρίδα τους. Απόφοιτοι αμερικάνικων πανεπιστημίων βρίσκονται σχεδόν σε κάθε κυβέρνηση σε όλες τις ηπείρους.
σελίδα 57
το αμερικάνικο επιχειρηματικό οικονομικό πρότυπο, το οποίο δίνει έμφαση στο παγκόσμιο ελεύθερο εμπόριο και στον ανεμπόδιστο ανταγωνισμό. Καθώς το δυτικό κράτος πρόνοιας, στο οποίο περιλαμβανόταν η σημασία την οποία απέδιδε η Γερμανία στη "συναπόφαση" μεταξύ επιχειρηματιών και συνδικάτων, αρχίζει να χάνει την οικονομική ωστική δύναμη του, περισσότεροι Ευρωπαίοι εκφράζουν την άποψη ότι η Ευρώπη θα πρέπει να μιμηθεί την πιο ανταγωνιστική και ανηλεή αμερικάνικη οικονομική κουλτούρα, αν δεν θέλει να μείνει ακόμη πιο πίσω.
σελίδα 58
Η Ατλαντική Συμμαχία, την οποία εκφράζει θεσμικά το ΝΑΤΟ, συνδέει τα πιο παραγωγικά και με τη μεγαλύτερη επιρροή κράτη της Ευρώπης με την Αμερική, καθιστώντας τις Ηνωμένες Πολιτείες βασικό συμμέτοχο ακόμη και στις ενδοευρωπαϊκές υποθέσεις. Οι διμερείς πολιτικοί και στρατιωτικοί δεσμοί με την Ιαπωνία δένουν την ισχυρότερη ασιατική οικονομία με τις Ηνωμένες Πολιτείες και συντελούν να παραμείνει η Ιαπωνία (τουλάχιστον μέχρι τώρα) ουσιαστικά αμερικάνικο προτεκτοράτο.
σελίδα 59
Μπορεί να ειπωθεί ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και η Παγκόσμια Τράπεζα αντιπροσωπεύουν "παγκόσμια" συμφέροντα και τα συστατικά μέρη τους μπορεί να εμρηνευτεί ότι εκπροσωπούν όλο τον κόσμο. Στην πραγματικότητα, όμως, σε αυτούς τους οργανισμούς κυριαρχεί σε πολύ μεγάλο βαθμό η Αμερική και η προέλευση τους ανάγεται σε αμερικάνικη πρωτοβουλία, ιδιαίτερα στη συνδιάσκεψη του Μπρέτον Γουντς, το 1944.
Μάλλον, η Αμερική στέκεται στο κέντρο ενός διαπλεκόμενου σύμπαντος, στο οποίο η εξουσία ασκείται μέσα από συνεχείς διαπραγματεύσεις, διάλογο, διάχυση και αναζήτηση τυπικής συναίνεσης, ακόμη και αν αυτή η εξουσία απορρέει τελικά από μια μόνον πηγή, συγκεκριμένα την Ουάσινγκτον.
σελίδα 63
Για την Αμερική, το κύριο γεωπολιτικό λάφυρο είναι η Ευρασία.
σελίδα 134-135
Τώρα, τα συμφέροντα της Γερμανίας συμφωνούν με τα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ και μάλιστα εξυψώνονται εντός αυτών των οργανισμών. Ακόμη και οι εκπρόσωποι του αριστερού σχηματισμού Συμμαχία 90/Πράσινοι υποστήριξαν την επέκταση του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως, αν ακινητοποιηθεί η διαδικασία ενοποίησης και διεύρυνσης της Ευρώπης, υπάρχει λόγος να υποθέσουμε ότι τότε θα αναδυόταν ένας πιο εθνικιστικός προσδιορισμός της αντίληψης της Γερμανίας για την ευρωπαϊκή "τάξη", δυνητικά επιβλαβής για την ευρωπαική σταθερότητα. Ο Βόλφγκανγκ Σάουμπλε, ο ηγέτης των Χριστιανοδημοκρατών στην Ομοσπονδιακή Βουλή και πιθανός διάδοχος του καγκελάριου Κολ, εξέφρασε αυτό τον τρόπο σκέψης, όταν δήλωσε ότι η Γερμανία δεν είναι πια "το δυτικό προπύργιο εναντίον της Ανατολής, γίναμε το κέντρο της Ευρώπης", προσθέτοντας απροκάλυπτα ότι "στις μακροχρόνες περιόδους κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα... η Γερμανία συμμετείχε δημιουργώντας τάξη στην Ευρώπη". Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη, η Μεσευρώπη, αντί να είναι μία ευρωπαϊκή περιοχή στην οποία υπερέχει οικονομικά η Γερμανία, θα γινόταν μια περιοχή καταφανούς γερμανικής πολιτικής πρωτοκαθεδρίας, καθώς και η βάση για πιο μονομερή γερμανική πολιτική απέναντι στην Ανατολή και τη Δύση.